Rus avangardı akımının Türkiye’deki en kapsamlı sergisi olan, “Rus Avangardı.
Sanat ve Tasarımla Geleceği Düşlemek” sergisi 1 Nisan 2019’a kadar devam ediyor.
Sergiyle ilgili bilgi veren Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi Müdürü Dr.
Nazan Ölçer “Rusya’da 19. yüzyılın sonunda filizlenen sanatta yenilik hareketleri,
savaş ve devrimlerin yaşandığı 20. yüzyılın ilk çeyreğinde bir daha tekrarı mümkün
olmayacak bir ‘topyekûn sanat’ akımına dönüşmüştü. ‘Rus Avangardı. Sanat ve
Tasarımla Geleceği Düşlemek’ sergimiz, müzikten edebiyata, tiyatrodan resim ve
heykele, mimariden sinema sanatına ve bilimsel çalışmalara uzanan bir çerçevede
sanat ve bilimin yan yana oluşturduğu müthiş bir ivmeyi temsil eden Rus
Avangardı’nın sanat tarihindeki önemli yerini kapsamlı bir seçkiyle yansıtıyor.” dedi.
Sakıp Sabancı Müzesi Müdürü Dr. Nazan Ölçer ile Selanik Devlet Çağdaş Sanat
Müzesi – Costakis Koleksiyonu Müdürü Dr. Maria Tsantsanoglou’nun eş
küratörlüğünde gerçekleştirilen sergi, Costakis Koleksiyonu’nun yanı sıra
Moskova’daki Tüm-Rusya Dekoratif Sanatlar Müzesi ve Multimedya Sanat Müzesi ile
Avrupa’nın önde gelen özel koleksiyonlarından seçilen 513 eserle, Türkiye’de ilk
defa bir arada sunulan Rus Avangardı’nın sanat tarihindeki zengin yerine ışık tutuyor.
Sabancı Üniversitesi’nin parçası olan Sakıp Sabancı Müzesi, 20. yüzyıl sanat
tarihinin en heyecan verici dönemlerinden birine odaklanan bu sergisinde, Rus
Avangardı’nın siyasi arka planının katmanlarını, kaynak teşkil edecek bir çerçevede
sunarak akademik misyonunu yerine getirmeyi amaçlıyor. Sergide, dönem boyunca
faaliyet gösteren ve sanatı hayatın her alanına yaymayı hedefleyen sanatçı ve
okullar, resim, tasarım, edebiyat, film ve tiyatro alanlarındaki zengin üretkenlikleriyle
temsil ediliyorlar.
“Rus Avangardı. Sanat ve Tasarımla Geleceği Düşlemek” sergisi, 20. yüzyılın ilk
çeyreğinde yaşanan dramatik değişikliklerin ve radikal yeniliklerin zemin sağladığı
entelektüel ve artistik gelişmelerin, sadece Rus sanatsal kültüründe değil, dünya
sanat tarihindeki etkilerine de ayna tutan bir sergileme anlayışıyla kurgulandı. Sergi,
1900’lerin başından itibaren hayatı dönüştürecek bir güç olarak sanatı öne süren
Rus avangard sanatçılarının bu dönemde gerçekleştirdiği çığır açıcı işlerinin yanı
sıra 1917 Ekim Devrimi’nin sağladığı yenilikçi atmosferde, yeni rejimin de desteğiyle
hayata geçirdikleri toplumsal tasarılarını ve heyecanla düşledikleri geleceğin geniş
sınırlarını gözler önüne seriyor. 20. yüzyılın başında yaşanan teknolojik gelişme ve
sanayileşmenin heyecanıyla yüzünü bilime dönen ve dünyanın da sınırlarını aşarak
düşlerini uzaya taşıyan avangard sanatçıların ilerlemeye duydukları inanç, bu
sergide yer alan eserlerinden canlılıkla yansıyor.
Dünyanın en önemli Rus Avangardı koleksiyonlarından ve arşivlerinden biri olan,
Selanik Çağdaş Sanat Müzesi – George Costakis Koleksiyonu, “Rus Avangardı.
Sanat ve Tasarımla Geleceği Düşlemek” sergisinin de temelini oluşturuyor.
George Costakis’in büyük bir tutkuyla bir araya getirdiği ve Rus Avangardı eserlerinin
gelecek nesillere aktarılmasını sağlayan Costakis Koleksiyonu’ndan sergiye dahil
edilen sanatçılar arasında, sanat tarihinin ikonik eserlerinden Siyah Kare’nin
yaratıcısı Kazimir Malevich, sanatla üretim arasındaki sınırları belirsizleştirerek
sanatsal kuramda yeni bir dönemin öncüsü olan Vladimir Tatlin, fotoğraf, resim,
heykel ve grafik sanatının cesur öncüsü Alexander Rodchenko dahil olmak üzere
Rus Avangardı’nın birçok önemli ismi bulunuyor. Yine Costakis Koleksiyonu’ndan,
dönemin kadın sanatçı yoğunluğunu temsil eden isimler arasında, metinle resim
arasındaki etkileşimi temel alan Olga Rozanova, tasarladığı oyun dekorlarıyla tiyatro
dilinin dönüşümüne katkıda bulunan Lyubov Popova ve yüzünü Rus halk sanatına
dönerek Rus Avangardı’nda belirleyici bir rol üstlenen Natalia Goncharova da
sergide eserleriyle yer alıyor. “Rus Avangardı. Sanat ve Tasarımla Geleceği
Düşlemek”, 20. yüzyıl sanat tarihinin dönüm noktalarından biri olan bu dönemin tüm
büyük isimlerinin eserlerini Türkiye’de ilk kez bir araya getiriyor.
Yeni sanatın ve toplumun nasıl bir yapıya sahip olması gerektiğine yönelik
araştırmalarında Rus halk sanatına da bakan Rus Avangardı’nın bu yöneliminin
yansıdığı uygulamalı sanat eserleri, Moskova’da bulunan Tüm-Rusya Dekoratif
Sanatlar Müzesi’nden ödünç alınan her alandan tasarım örneklerinin yer aldığı seçki,
hem Rus Avangardı’nın hayatı yeniden düzenlemeye yönelik idealinin kapsamını
hem de halk sanatıyla ilişkisinin tarihini gözler önüne seren bir niteliğe sahip.
Rus Avangardı’nın büyük ismi Alexander Rodchenko’nun fotoğraf arşivine de sahip
olan Moskova Multimedya Sanat Müzesi’nin belgesel nitelikteki geniş fotoğraf
seçkisi, hem Rus Avangardı’nın yeni teknolojiye uyumunu yansıtıyor hem de bu
sanatçıların özel dünyasına pencere açıyor.
Rus Avangardı’nın dönemin kültürel atmosferinde yol açtığı dönüştürücü etki, sergide
eserlerin yanı sıra görkemli konstrüksiyonlarla ve yeniden canlandırmalarla
yansıtılıyor. Vladimir Tatlin’in tasarladığı hava aracı Letatlin kontrüksiyonunun modeli,
Rus Avangard sanatçılarının hayatı dönüştürme hayallerinin kapsamına işaret ediyor.
Modern tiyatronun temellerinin atıldığı ve birçok sanat tarihçisine göre Rus
Avangardı’nın keşfedildiği yer olarak işaret ettiği Rus Avangardı tiyatro sahnesi de,
yeniden üretimler yoluyla Sakıp Sabancı Müzesi’nde tüm ihtişamıyla hayat buluyor.
Ayrıca sergi süresince düzenlenecek film
gösterimleri, müzik dinletileri, edebiyat etkinlikleri, çocuklar ve yetişkinlere yönelik
atölye çalışmalarıyla, Rus Avangardı’nın farklı disiplinlerdeki üretimi derinlemesine
ele alınacak. Rus Avangardı’nın uluslararası uzmanlarının metinlerinin yer alacağı
katalog da sergiye eşlik edecek.
Rus Avangardı. Sanat ve Tasarımla Geleceği Düşlemek sergisi süresince 14 yaş ve üstü tüm öğrencilere 5 TL’dir.
Konferans Serisi
S.Ü. Sakıp Sabancı Müzesi, Sabancı Holding’in katkılarıyla 18 Ekim 2018’de ziyarete açılan ve 1 Nisan 2019’a kadar devam edecek olan “Rus Avangardı. Sanat ve Tasarımla Geleceği Düşlemek” sergisi etkinlikleri kapsamında konferans serisine ev sahipliği yapıyor. 15 günde bir Çarşamba akşamları düzenlenecek konferanslarda, Rus Avangardı kapsamlı bir çerçevede ele alınacak. Rus Avangardı’nın mimari, sanat, tiyatro, edebiyat ve tasarım gibi farklı alanlardaki üretiminin inceleneceği etkinlikte, aynı zamanda bu sanat akımının tarihsel gelişimi de aktarılacak.
Konferanslara katılım ücretsizdir.
9 Ocak Çarşamba, 19:00-20:00
Beral Madra, “Neden Hiç Büyük Kadın Sanatçı Yok?”
*Linda Nochlin (1931-2017) anısına
6 Şubat Çarşamba, 19:00-20:00
Prof. Dr. Dikmen Gürün, “Rus Avant-Garde Tiyatrosu: Devrim ve Sonrası”
Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi Sakıp Sabancı Cad. No:42 Emirgan
Tel : 0 212 277 22 00
eserler sırasıyla: kliun_suprematist_composition, aleksandr_rodchenko_construction_on_white_robots_1920, kandinsky, malevich_portrait_of_a_woman_1910_1911, nikolai_suetin_art_in_production_suetin_coffee_pot, poster, liubov_popova_composition_1920, liubov_popova_spatial_force_construction_1921
