NEVRUZ
Bakü. Mart 2001.
Yeni yılın ve baharın başladığı günü “novruz” bayramını kutluyor Azeriler. Nevruz; Bu toprakların tarihinde tükenmeyen bir gelenek. Her nevruzda çıkıp geliyor yaşlı “köse” ve yardımcısı “keçel”. Yüzlerce, binlerce yıl öncesinin mitoslarından, kutsal törenlerinden süzülüp günümüze ulaşan seyirlik oyunlardan birisi köse oyunları. Sürüyor gösterilerde, şenliklerde… Bakmayın neşesine; başında keçe külahı, sırtında heybesi, elinde kepçesiyle giden kışın, eskiyen yılın, yokluğun, kıtlığın, ölümün simgesidir yaşlı köse. Ölüp, dirilir oyunlarda. Oyunlar, baharla yeniden doğuşun, kıtlığı kovan bolluğun ve ölümün karşısında yaşamın simgesel bir anlatımıdır. Köse yeni bir oyun çıkarmanın peşinde. Fotoğrafta yer alanların tümü hem seyirci hem oyuncu aslında.
Etnografik fotoğraf, kaçınılmaz olarak kültürün sözlü olmayan öğelerini yakalar. Fotoğrafın içerdiği etnografik bilgi kimi zaman sözün önüne de geçer. Fakat bağlam ve fotoğrafa iliştirilmiş daha geniş çaplı bir arka plan bilgisi olmaksızın bir değer taşır mı? Fotoğraf ve ona eşlik eden metin uyum içinde olmalı ve birbirini gölgelememelidir.
Yazı ve Fotoğraf: Prof. Dr. Muhtar Kutlu
